π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου
Ἀπὸ τοὺς πρώτους χριστιανικοὺς αἰῶνες οἱ τὰ πάντα καλῶς διαταξάμενοι θεῖοι πατέρες ἐθέσπισαν ὡς ἀρχὴ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους τὴν πρώτη τοῦ μηνὸς Σεπτεμβρίου.
Ἡ ἡμέρα αὐτὴ ὀνομάζεται ἀπὸ τὸν λαό μας καὶ Πρωτοσταυριά, καθὼς καὶ ὁ Σεπτέμβριος μήνας τοῦ Σταυροῦ, Σταυρίτης ἢ Σταυριώτης (ἀπὸ τὴν μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ) ἢ ἀκόμη Τρυγητὴς ἢ Τρυ’ητὴς (ἀπὸ τὸν τρυγητὸ τῶν ἀμπέλων).
Ἡ πρώτη Σεπτεμβρίου ἐτιμᾶτο μὲ ἀργία καὶ κατάλυση οἴνου καὶ ἐλαίου. Τὸ πόσο βαθιὰ ριζωμένη ἦταν μέχρι πρό τινος στὴν συνείδηση τοῦ λαοῦ μας ὡς πρωτοχρονιὰ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀκόμη καὶ σήμερα σὲ πολλὰ μέρη τῆς πατρίδος μας, ὅπως στὴν Σύμη, τὴν Κῶ, τὴν Κάρπαθο, τὴν Ρόδο, τὴν Νάξο καὶ ἀλλοῦ, χαιρετίζεται μὲ «ἀρχιχρονιάτικες», «καλοχρονιάτικες» εὐχές. Παλαιότερα γινόταν καὶ ἀνταλλαγὴ δώρων μεταξὺ τοῦ νονοῦ καὶ τοῦ βαπτιστικοῦ κατὰ τὴν ἡμέρα αὐτή. Κυρίως ὅμως τότε ἄρχιζε ἡ προετοιμασία τῆς σπορᾶς. Κάθε λογῆς σπόροι γέμιζαν τὶς ἐκκλησιὲς «νὰ τοὺς φυολοήσει (εὐλογήσει) ὁ παππᾶς», ὁ ὁποῖος μάλιστα γύριζε τὰ σπίτια καὶ εὐχόταν τὸν καλὸ χρόνο. Ὅταν ἔφθανε ὁ καιρὸς τῆς σπορᾶς, ὁ γεωργὸς ἔβαζε στὸ δισσάκι του τὸν «λειτρουημένο» (λειτουργημένο) σπόρο μαζὶ μὲ ἐκεῖνον ποὺ ἐπρόκειτο νὰ σπείρει, λέγοντας: «Ἕλα, Χριστέ μου καὶ Παναγιά μου, ἡ ὥρα ἡ καλή!» Ἔτσι ἄρχιζε ἡ καινούργια χρονιά.
Ποιὰ ὅμως εἶναι ἡ αἰτία γιὰ τὴν ὁποίαν καθιερώθη ὡς πρῶτος μῆνας τοῦ ἔτους ὁ Σεπτέμβριος; 
Κατ’ ἀρχὰς θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι αὐτός, ὅπως καὶ οἱ ὑπόλοιποι μῆνες, ὀφείλει τὸ ὄνομά του στὸ ρωμαϊκὸ ἡμερολόγιο. Οἱ ἀρχαῖοι Λατῖνοι ὀνόμαζαν τὸν πρῶτο μῆνα τοῦ ἔτους Primus (Πρίμους), ποὺ σημαίνει Πρῶτος. Ἀργότερα ὁ Primus μετωνομάσθη εἰς Μάρτιον ἀπὸ τὸν Ρῶμο, τὸν ἱδρυτὴ τῆς Ρώμης, πρὸς τιμὴν τοῦ ψευδωνύμου θεοῦ Ἄρεως. Ἐκ τοῦ Μαρτίου λοιπὸν ἀριθμούμενος ὁ μῆνας αὐτὸς ἐκλήθη Σεπτέμβριος, ἤτοι ἕβδομος (ἀπὸ τὸ λατινικὸ septem «ἑπτά»). Κατὰ τοὺς βυζαντινοὺς χρόνους (313 μ.Χ.) ὁ Σεπτέμβριος ὡρίσθη ὡς ὁ πρῶτος μῆνας τοῦ ἔτους. Τελικά, ἀπὸ τὸν 10ο αἰ. ὡς πρῶτος μῆνας καθιερώθη βαθμιαίως ὁ Ἰανουάριος καὶ ἔτσι ὁ Σεπτέμβριος ἀριθμεῖται ὡς ἔνατος. Ἡ Ἐκκλησία ὅμως παρ’ ὅτι ἐδέχθη συγκαταβατικῶς τὸ νέο πολιτικὸ ἡμερολόγιο, ἐκράτησε γιὰ τὸ ἑορτολόγιό της τὴν παλαιὰ τάξη καὶ μέχρι σήμερα ἑορτάζει κατὰ τὴν 1η Σεπτεμβρίου τὴν ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου, ἤτοι τοῦ νέου ἔτους. Τοὺς λόγους γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία ἐξακολουθεῖ νὰ διατηρεῖ τὴν παλαιὰ αὐτὴ τάξη στὸ μηνολόγιό της καὶ νὰ θεωρεῖ τὸν Σεπτέμβριο ὡς ἀρχὴ τῶν μηνῶν — παρότι τὸ ἴδιο τὸ ὄνομά του δηλοῖ ὅτι εἶναι ἕβδομος — μᾶς ἐξηγεῖ μὲ σαφήνεια ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης καὶ ἄλλοι σοφοὶ ἐκκλησιαστικοὶ ἄνδρες. Ἂς πάρουμε ὅμως τὰ πράγματα μὲ τὴν σειρά.
Πρῶτος μῆνας γιὰ τοὺς ἀρχαίους Ρωμαίους, ὅπως εἴπαμε, ἦταν ὁ Μάρτιος. Αὐτὸς ἀντιστοιχοῦσε πρὸς τὸν Νισὰν τῶν Ἑβραίων: «Ὁ μὴν οὗτος ὑμῖν ἀρχὴ μηνῶν, πρῶτός ἐστιν ὑμῖν ἐν τοῖς μησὶ τοῦ ἐνιαυτοῦ»[1]. Κατὰ τὸν μῆνα αὐτόν, ὅπως μαρτυρεῖ ἡ ἁγία Γραφὴ καὶ οἱ ἱεροὶ ἑρμηνευτές της, ὁ Θεὸς ἔφερε ὅλα τὰ αἰσθητὰ κτίσματα ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι. Τοῦτο γίνεται φανερὸ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τότε ἡ γῆ βλαστάνει τὴν βοτάνη, τὰ χόρτα, τοὺς θάμνους, τὰ δένδρα, ὅπως ἀκριβῶς καὶ κατὰ τὴν δημιουργία τοῦ κόσμου, ὅταν ὁ Θεὸς ἐπρόσταξε: «βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου…»[2]· «καὶ διότι», θὰ μᾶς πεῖ ὁ ὅσιος Νικόδημος, «εἰς τὸν Μάρτιον γίνεται ἡ γλυκυτάτη ἄνοιξις καὶ ἡ θάλασσα γαληνεύει καὶ ὁ οὐρανὸς φαίνεται διαυγέστερος καὶ λαμπρότερος, καθὼς ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὴν συννεφιὰ τοῦ προλαβόντος χειμῶνος». Ὅλα γίνονται ὅπως ἀκριβῶς «καὶ κατὰ τὴν πρώτην ἐκείνην δημιουργίαν τοῦ κόσμου». Ὁ Μάρτιος λοιπὸν εἶναι ἡ φυσικὴ ἀρχὴ τῆς γεννήσεως ὅλων τῶν καρπῶν τῆς γῆς. Ἀλλὰ καὶ οἱ κύκλοι τοῦ ἡλίου καὶ τῆς σελήνης καὶ τὰ θεμέλια καὶ οἱ ἐπακτὲς ἀπὸ τὸν μῆνα αὐτὸν ἀρχίζουν. Ὁ ἄνθρωπος πάλι κατὰ τὸν μῆνα τοῦτον ἐπλάσθη. Κατ’ αὐτὸν ἐπίσης παρέβη τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐξεδιώχθη τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς. Ὅσα δὲ ὁ Θεὸς ἐποίησε εἰς ἀντίδοτον τῆς ἁμαρτίας, κατὰ τὸν μῆνα τοῦτον ἐποίησε, ὅλα τὰ μεγάλα καὶ σωτηριώδη γεγονότα τῆς θείας οἰκονομίας. 
Κατὰ τὸν μῆνα Μάρτιον ἐλευθερώθη ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαὸς ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία τοῦ Φαραὼ καὶ τὸ Πάσχα ἐποίησε καὶ τὴν ἐρυθρὰν θάλασσαν διέβη. Κατὰ τὸν μῆνα Μάρτιον εἰσῆλθαν οἱ Ἰσραηλῖται εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας. Κατὰ τὸν μῆνα Μάρτιον κατέβη ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ συνελήφθη ἐν τῇ κοιλίᾳ τῆς Παναχράντου αὐτοῦ μητρὸς (25 Μαρτίου - Εὐαγγελισμός). Κατὰ τὸν μῆνα αὐτὸν καὶ ἀνέστη. Εἶναι λοιπὸν ὁ Μάρτιος ἀρχὴ τῆς γεννήσεως, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ κόσμου.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ Σεπτέμβριος εἶναι φυσικὴ ἀρχὴ τῆς συλλήψεως καὶ τῆς ἐγκυμοσύνης τῶν καρπῶν. Διότι μετὰ τὴν λήξη τοῦ θέρους καὶ τὴν συγκομιδὴ τῶν γεννημάτων τῆς γῆς, γίνεται τρόπον τινὰ συμπλήρωσις τοῦ ἔτους καὶ ἀρχίζουμε πάλι ἀπὸ τὴν ἀρχή. Ἡ γῆ παύει νὰ γεννᾶ τοὺς καρπούς, ἀρχίζει ὅμως νὰ συλλαμβάνει καὶ νὰ ἐγκυμονεῖ νέους. Σὲ τοῦτο συντελεῖ φυσικὰ καὶ ὁ κατάλληλος καιρός, καθὼς ἔχουμε ἰσημερία, ὁ ἀέρας καὶ ἡ ἀτμόσφαιρα εἶναι μετριόθερμοι, συγχρόνως δὲ πέφτουν καὶ οἱ πρῶτες βροχές. Ἡ γῆ, ποὺ λόγῳ τοῦ προηγηθέντος θέρους εἶχε σκληρυνθεῖ, ἁπαλύνεται καὶ γίνεται ἐπιτήδεια εἰς τὸ νὰ ὀργωθεῖ καὶ νὰ γεωργηθεῖ καλῶς, νὰ δεχθεῖ μέσα στὰ σπλάγχνα της ὡσὰν μέσα σὲ κοιλία καὶ μήτρα, τὰ διάφορα σπέρματα, νὰ τὰ συλλάβει καὶ νὰ τὰ θρέψει. Ὅσα λοιπὸν κατὰ τὸν Μάρτιο ἀρχίζουν νὰ γεννῶνται καὶ νὰ βλαστάνουν ἀπὸ τὴν γῆ καὶ ἀκολούθως νὰ καρποφοροῦν, εἶναι σπέρματα τὰ ὁποῖα ἡ γῆ συλλαμβάνει κατὰ τὸν Σεπτέμβριο καὶ ἐγκυμονεῖ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ φθινοπώρου καὶ τοῦ χειμῶνα. Κατὰ τὸν μῆνα Μάρτιο, στὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας, μὲ τὸ πρόσταγμα τοῦ Δημιουργοῦ «βλαστησάτω ἡ γῆ» ἔγινε συγχρόνως καὶ ἡ σύλληψη τῶν καρπῶν καὶ ἡ γέννησή τους. Τὴν ἴδια στιγμὴ ὅμως ὁ Θεὸς ἔθεσε τοὺς νόμους βάσει τῶν ὁποίων κινεῖται ἡ κτίσις. Ὥστε ἀπὸ τότε σὲ ἄλλον μὲν καιρὸ γίνεται ἡ σύλληψη τῶν καρπῶν (τὸν Σεπτέμβριο), σὲ ἄλλον δὲ ἡ γέννησή τους (τὸν Μάρτιο). Τὸ ἴδιο συνέβη καὶ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Στὴν ἀρχὴ ὁ Θεὸς τὸν ἔπλασε ἐκ τῆς γῆς καὶ χωρὶς παράταση χρόνου, ἔκτοτε ὅμως ἡ γέννησή του προέρχεται ἐκ τῆς συνευρέσεως ἀνδρὸς καὶ γυναικός, μεσολαβεῖ δὲ ὁ χρόνος τῆς ἐγκυμοσύνης.
Ἐπὶ τῇ βάσει ὅλων τῶν ἀνωτέρω οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας κάνουν καὶ μία πολὺ ὄμορφη πνευματικὴ ἀναγωγή. Κατὰ τὴν πρώτη κτίση, σημειώνουν, ἀρχὴ ἦταν ἡ πρώτη ἰσημερία, δηλαδὴ ὁ Μάρτιος. 
Μετὰ τὴν παράβαση καὶ τὴν παρακοὴ ἄρχισε ἡ μετὰ κόπων ζωὴ καὶ ἡ φθορά, γι’ αὐτὸ ἀρχὴ τοῦ χρόνου γίνεται ἡ δεύτερη ἰσημερία, ὁ Σεπτέμβριος· διότι ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο ἀρχίζουν τὰ πάντα καὶ βαδίζουν πρὸς τὴν φθορὰ καὶ ἄρα αὐτὸς εἶναι ἀρχὴ τοῦ χρόνου καὶ τῆς φθορᾶς. Ἐξάλλου, ἡ λέξη φθινόπωρον, ἀρχὴ τοῦ ὁποίου εἶναι ὁ Σεπτέμβριος, ἔχει ὡς πρῶτο συνθετικὸ τὴν λέξη φθίνω (φθινόπωρον < φθίνω + ὀπώρα). Πράγματι, μέχρι τὸν Σεπτέμβριο κάθε γένος καρπίμων καὶ ἀκάρπων φυτῶν δυναμώνει καὶ αὐξάνει, ἀπὸ τότε δὲ ξηραίνεται καὶ φθείρεται. Τότε «φθίσις ἐστὶ τῶν καρπῶν καὶ ἀρχὴ τρυγητοῦ»· φθίνουν δηλαδὴ οἱ ὀπῶρες, πέφτουν σταδιακὰ ἀπὸ τὰ δένδρα, μαραίνονται, ἀρχίζει πλέον ἡ ἀντίστροφη μέτρηση, ἡ ἀποσύνθεση. Ὁ Σεπτέμβριος λοιπὸν συμβολίζει τὸν παρόντα αἰῶνα τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου, ποὺ θὰ γίνει ὅμως καὶ ἀρχὴ τοῦ νοητοῦ τρυγητοῦ. Ὅπως ἐδῶ δηλαδὴ τὸν ὡραῖον βότρυν (σταφύλι) τὸν θέτει στὸν ληνὸ (πατητήρι) ὁ τρυγητὴς καὶ βγάζει τὸν εὐώδη οἶνον, ποὺ τὸν ἀποθηκεύει στὸ κελλάρι του, ἐνῷ τὸν σάπιο βότρυ παραδίδει πρὸς βρῶσιν τῶν σκωλήκων, ἔτσι καὶ στὴν παλλιγγενεσία (τρυγητὸς τῶν ψυχῶν) τὰ ἔργα μας σὰν ἄλλους βότρυες θὰ θέσει δίκην ληνοῦ στὸ δοκιμαστικὸ πῦρ ὁ Κριτὴς καὶ κατάδηλος ἡ γεωργία τοῦ καθ’ ἑνός μας θὰ γίνει.
Γιὰ ὅλους αὐτοὺς λοιπὸν τοὺς λόγους, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἄλλους πολλοὺς ποὺ δὲν θὰ ἀναφέρουμε πρὸς ἀποφυγὴν τῆς μακρηγορίας, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν πρώτη τοῦ μηνὸς Σεπτεμβρίου ὡς ἀρχὴ τοῦ ἔτους καὶ ἐξαιτεῖται παρὰ Θεοῦ εὐκρασίαν ἀέρων, εὐφορίαν τῶν καρπῶν τῆς γῆς, καιροὺς εἰρηνικοὺς καὶ καρποφόρους, ὑετοὺς (βροχὲς) εὐεργετικοὺς καὶ ἁπάντων τῶν χρηστῶν αὐτοῦ δωρεῶν πλησμονήν. Πρὸ ἐτῶν δὲ μὲ ἐγκύκλιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ πρώτη Σεπτεμβρίου καθιερώθη καὶ ὡς ἡμέρα προσευχῆς ὑπὲρ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Θέλει καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ νὰ δείξει τὸν ἕνα καὶ μοναδικὸ δρόμο γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ περιβάλλοντος κόσμου. Ὡς ταμιοῦχος τῆς ἀληθοῦς γνώσεως καὶ σοφίας προσπαθεῖ νὰ ὁδηγήσει τὸν ἄνθρωπο στὴν συνειδητοποίηση τῶν πραγματικῶν διαστάσεων τοῦ λεγομένου οἰκολογικοῦ προβλήματος.
Τὸ πρόβλημα αὐτὸ στὴν ἐποχή μας εὐαισθητοποιεῖ πλῆθος ἀνθρώπων. 
Οἱ ποικιλώνυμες οἰκολογικὲς ὀργανώσεις ἀναζητοῦν λύσεις μὲ τὴν καθιέρωση ἑορτῶν γιὰ τὸ περιβάλλον, τὴν ἀνάπτυξη ἀκτιβιστικῆς δράσεως καὶ πολλὲς ἄλλες δραστηριότητες. Ὅπως ὅμως διδάσκουν οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ καὶ οἱ σύγχρονοι θεολόγοι, τὸ οἰκολογικὸ πρόβλημα εἶναι στὴν βάση του πρόβλημα βαθιὰ πνευματικό. Ἄρα ἡ θεραπεία του δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι κατὰ βάσιν πνευματική. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος κατανοήσει καὶ συναισθανθεῖ ὅτι ζεῖ σὲ μία παρὰ φύσιν κατάσταση, τὴν ὁποίαν καλεῖται νὰ ὑπερβεῖ γιὰ νὰ ὁδηγηθεῖ στὴν κατὰ φύσιν καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν ὑπὲρ φύσιν — γιὰ τὴν ὁποία καὶ δημιουργήθηκε· ὅταν παύσει νὰ βλέπει τὴν κτίση ἀντικειμενικὰ καὶ ὠφελιμιστικὰ καὶ νὰ τοποθετεῖται ἀπέναντί της ὡς ἀπόλυτος κύριος καὶ δυνάστης· ὅταν ἀρχίσει νὰ τὴν θεωρεῖ ὡς δημιουργία καὶ ὄχι ὡς αὐτοτελὲς μέγεθος ποὺ λειτουργεῖ αὐτόνομα καὶ ὑπόκειται ἐξ ὁλοκλήρου στὴν ἐξουσία του· ὅταν καταλάβει πὼς ἡ ἀξία τῶν δημιουργημάτων ὀφείλεται στὴν προέλευσή τους ἀπὸ τὶς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ καὶ ὅτι αὐτὸς (ὁ ἄνθρωπος) εἶναι ὁ ἱερεὺς τῆς κτίσεως ποὺ ὡς λειτουργημά του ἔχει νὰ ἀναφέρει τὴν δημιουργία στὸν Δημιουργὸ Θεό, τότε ἡ διάσπαση τῆς ζωῆς του, ποὺ ἀρχίζει μὲ τὴν ἀπομάκρυνση καὶ τὴν αὐτονόμησή του ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἐπεκτείνεται στὶς σχέσεις του μὲ τὴν φύση, τοὺς συνανθρώπους καὶ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό, θὰ γιατρευθεῖ· τότε οἱ κραυγαλέες ἰδεολογικὲς πρωτοβουλίες, ποὺ αὐτοεγκλωβίζονται σὲ μαχητικὰ οὐτοπικὰ σχήματα καὶ μετασχηματίζονται σὲ κινήματα ποὺ ἀναζητοῦν ὀπαδοὺς χωρὶς νὰ καταφέρουν ὡστόσο νὰ συγκινήσουν τὶς σιωπηλὲς πλειοψηφίες, θὰ φαίνονται στὴν καλύτερη περίπτωση ὡς φιλότιμες ρομαντικὲς προσπάθειες.
Καὶ τὸ περιβάλλον λοιπὸν καὶ ὁ χρόνος, γιὰ τὸν ὁποῖον μιλήσαμε παραπάνω, τοποθετοῦνται στὶς πραγματικές τους διαστάσεις μόνον μέσα ἀπὸ τὴν προοπτικὴ τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς διδασκαλίας. Κατ’ αὐτὴν καὶ ὁ χῶρος (περιβάλλον) καὶ ὁ χρόνος ἀποκτοῦν νόημα μόνον ὡς μέσα σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, γιὰ τὸν ὁποῖον ἄλλωστε καὶ δημιουργήθηκαν. Ὑπὸ τὴν σωτηριολογικὴ αὐτὴ προοπτική, καὶ ὁ Σεπτέμβριος καὶ ὁ Μάρτιος καὶ ὁ Ἰανουάριος, ἀλλὰ καὶ ὁ κάθε μῆνας, ἡ κάθε ἡμέρα, ἡ κάθε στιγμή, μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει ἀρχὴ ἑνὸς καινούργιου χρόνου, μιὰ νέα πρωτοχρονιά. Αὐτὸ τὸ ἐκφράζουν μὲ τὸν πλέον αὐθόρμητο καὶ ἁπλοϊκὸ τρόπο οἱ κάτοικοι κάποιων Ἀγραφιώτικων χωριῶν, οἱ ὁποῖοι κάθε φορὰ ποὺ γιορτάζουν κάτι, ἀπευθύνουν πρὸς ὅλους τὴν εὐχή: «Καλὴ χρονιά!» ποὺ σημαίνει «καλὴ καινούργια ἀρχή».
Μὲ αὐτὴν τὴν σημασία, ἡ ὁποία ἀπηχεῖ καὶ τὴν πνευματικὴ προτροπὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου «ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας»[3], εὐχόμεθα καὶ ἐμεῖς ἐπὶ τῇ ἀρχῇ τῆς Ἰνδίκτου σὲ ὅλους·
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!
