Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
Ὑπόμνημα εἰς τὸν ἅγιον Ματθαῖον τὸν Εὐαγγελιστὴν
Διαβάστε καὶ σφαλίστε καλὰ μεσ’ στὴν καρδιά σας τὰ λόγια ποὺ μὲ τόσο προσφυῆ τρόπο βάζει στὸ στόμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ὁ χρυσορρήμων Ἰωάννης.
«Ἐγὼ πατέρας γιὰ σένα καὶ φίλος καὶ ἀδελφὸς καὶ ἀδελφή… Ἔγινα πένης διὰ σέ, ἀκόμη καὶ ἀλήτης· ἀνέβηκα γιὰ σένα στὸν σταυρό... Εἶμαι τὰ πάντα διὰ σέ. Τί πλέον θέλεις;»
Τὰ λόγια αὐτὰ εἶναι ἀπὸ τὸ ἔργο του «Ὑπόμνημα εἰς τὸν ἅγιον Ματθαῖον τὸν Εὐαγγελιστὴν εἰς ὁμιλίας ϟα΄ [91]».
Πρὶν ἀπὸ αὐτὰ γράφει ὡς ἐκ μέρους πάλι τοῦ Κυρίου τὰ ἑξῆς ἐπίσης πολὺ ὡραῖα (τὰ μεταφέρουμε ἀπ’ εὐθείας σὲ μετάφραση).
Ἐὰν θέλεις νὰ καλλωπισθεῖς, στολίσου μὲ τὸν δικό μου καλλωπισμό·
ἐὰν θέλεις νὰ ὁπλισθεῖς, ὁπλίσου μὲ δικά μου ὅπλα·
ἐὰν θέλεις νὰ ἐνδυθεῖς, φόρεσε τὸ δικό μου ἔνδυμα·
ἐὰν θέλεις νὰ τραφεῖς, φάγε στὴν δική μου τράπεζα·
ἐὰν θέλεις νὰ ὁδοιπορήσεις, ἀκολούθησε τὴν δική μου ὁδό·
ἐὰν θέλεις νὰ κληρονομήσεις, κληρονόμησε τὴν δική μου κληρονομία·
ἐὰν θέλεις νὰ εἰσέλθεις στὴν πατρίδα, εἴσελθε στὴν πόλη τῆς ὁποίας τεχνίτης καὶ δημιουργός εἶμαι ἐγώ·
ἐὰν θέλεις νὰ κτίσεις σπίτι, ἔλα στὶς δικές μου σκηνές.
Διότι ἐγὼ γιὰ ὅσα σοῦ δίνω δὲν ζητῶ ἀμοιβή, ἀλλ’ ἐὰν θελήσεις νὰ χρησιμοποιήσεις ὅλα τὰ δικά μου, γιὰ τὴν πράξη σου αὐτὴ θὰ σοῦ ὀφείλω ἐπὶ πλέον καὶ ἀμοιβή.
Μετάφραση[1]
Ἐγὼ εἶμαι πατέρας, ἐγὼ ἀδελφός, ἐγὼ νυμφίος, ἐγὼ οἰκία, ἐγὼ τροφή, ἐγὼ ἔνδυμα, ἐγὼ ρίζα, ἐγὼ θεμέλιο, κάθε τι τὸ ὁποῖον θέλεις ἐγώ· νὰ μὴν ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ τίποτε.
Ἐγὼ καὶ θὰ σὲ ὑπηρετήσω· διότι ἦλθα νὰ ὑπηρετήσω, ὄχι νὰ ὑπηρετηθῶ.
Ἐγὼ εἶμαι καὶ φίλος καὶ μέλος τοῦ σώματος καὶ κεφαλὴ καὶ ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ μητέρα, ὅλα ἐγώ· ἀρκεῖ νὰ διάκεισαι φιλικὰ πρὸς ἐμένα.
Ἐγὼ ἔγινα πτωχὸς γιὰ σένα· ἔγινα καὶ ἐπαίτης· ἀνέβηκα ἐπάνω στὸν σταυρό, κατέβηκα στὸν τάφο· στὸν οὐρανὸν ἄνω γιὰ σένα παρακαλῶ τὸν Πατέρα· κάτω στὴν γῆν ἐστάλην ἀπὸ τὸν Πατέρα ὡς μεσολαβητὴς γιὰ σένα.
Τὰ πάντα γιὰ μένα εἶσαι σύ· καὶ ἀδελφὸς καὶ συγκληρονόμος καὶ φίλος καὶ μέλος τοῦ σώματος.
Τί περισσότερο θέλεις; Γιατί ἀποστρέφεσαι αὐτὸν ποὺ σὲ ἀγαπᾷ; Γιατί κοπιάζεις γιὰ τὸν κόσμο; Γιατί ἀντλεῖς νερὸ μὲ τρυπημένο πιθάρι; Διότι αὐτὸ σημαίνει νὰ καταπονεῖσαι στὴν ζωὴ αὐτή.
Γιατί λαναρίζεις τὴν φωτιά; Γιατί πυγμαχεῖς στὸν ἀέρα; Γιατί τρέχεις ἄδικα;
*
Καὶ καταλήγει ὁ ἱερὸς καὶ θεόφρον πατὴρ (ἀπ’ εὐθείας σὲ μετάφραση μεταφέρουμε καὶ αὐτὰ τὰ λόγια).
Κάθε τέχνη δὲν ἔχει καὶ ἕνα σκοπό; Στὸ καθένα εἶναι ὁπωσδήποτε φανερό. Δεῖξε μου καὶ σὺ τὸν σκοπὸ γιὰ τὸν ὁποῖον προσπαθεῖς στὴν ζωή. Δέν μπορεῖς, διότι «ματαιότης ματαιοτήτων, τά πάντα ματαιότης».
Σημείωσις. Ὅλα τὰ παραπάνω μπορεῖτε νὰ βρεῖτε, ὡς ἤδη ἀνεφέρθη (ὑποσημ. 1), στὴν σειρὰ Ε.Π.Ε., Ἰ. Χρυσοστόμου ἅπαντα, τόμ. 12, σελ. 35, ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ», Θεσ/νίκη 1979. Εἶναι ἀπὸ τὴν οϛ΄ [76η][2] ὁμιλία τοῦ μεγάλου πατρὸς εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον ἱερὸν Εὐαγγέλιον (PG 58, 700ε΄).
Τέλος, παραθέτουμε τὸ παραπάνω κείμενο καὶ σὲ μορφὴ Word
γιὰ ὅσους θὰ ἐπιθυμοῦσαν νὰ τὸ ἐπιλέξουν καὶ ἀποθηκεύσουν.
Ἐγὼ πατήρ, ἐγὼ ἀδελφός, ἐγὼ νυμφίος, ἐγὼ οἰκία, ἐγὼ τροφή, ἐγὼ ἱμάτιον, ἐγὼ ῥίζα, ἐγὼ θεμέλιος, πᾶν ὅπερ ἂν θέλῃς ἐγώ· μηδενὸς ἐν χρείᾳ καταστῇς.
Ἐγὼ καὶ δουλεύσω· ἦλθον γὰρ διακονῆσαι, οὐ διακονηθῆναι.
Ἐγὼ καὶ φίλος, καὶ μέλος, καὶ κεφαλή, καὶ ἀδελφός, καὶ ἀδελφή, καὶ μήτηρ, πάντα ἐγώ· μόνον οἰκείως ἔχε πρὸς ἐμέ.
Ἐγὼ πένης διὰ σέ· καὶ ἀλήτης διὰ σέ· ἐπὶ τοῦ σταυροῦ διὰ σέ, ἐπὶ τάφου διὰ σέ· ἄνω ὑπὲρ σοῦ ἐντυγχάνω τῷ Πατρί, κάτω ὑπὲρ σοῦ πρεσβευτὴς παραγέγονα παρὰ τοῦ Πατρός.
Πάντα μοι σύ, καὶ ἀδελφός, καὶ συγκληρονόμος, καὶ φίλος, καὶ μέλος.
Τί πλέον θέλεις; τί τὸν φιλοῦντα ἀποστρέφῃ; τί τῷ κόσμῳ κάμνεις; τί εἰς πίθον ἀντλεῖς τετρημένον; Τοῦτο γάρ ἐστιν εἰς τὸν παρόντα βίον πονεῖσθαι.
Τί εἰς πῦρ ξαίνεις; τί τῷ ἀέρι πυκτεύεις; τί εἰκῇ τρέχεις;
[1] Π. Παπαευαγγέλου, ἐλαφρῶς διασκευσθεῖσα ἐπὶ τὸ ἁπλούστερον ὑπὸ π. Δημητρίου (βλ. Ε.Π.Ε., Ἰ. Χρυσοστόμου ἅπαντα, τόμ. 12, σελ. 35, ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ», Θεσ/νίκη 1979).
[2] Τὸν ἀριθμὸ 76 μὲ γράμματα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου οἱ περισσότεροι σήμερα θὰ ἔγραφαν ὡς οστ΄. Θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας χρησιμοποιοῦσαν γιὰ τὸν ἀριθμὸ ἓξ [6] τὸ Ϝ´ (δίγαμμα). Αὐτό, ἀφοῦ πρῶτα ἔπαψε νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς γράμμα, ἀντικατεστάθη καὶ ὡς ἀριθμητικὸ σταδιακὰ ἀπὸ τὸ στίγμα (ϛ). Σήμερα τὸ στίγμα σπανίως χρησιμοποιεῖται. Τὴν θέση του, γιὰ πρακτικοὺς κυρίως λόγους, ἔχει λάβει τὸ στ΄.
