Του Χαράλαμπου Μερμίγκη
Ειδικού Ιατρού Ύπνου (Sleep Specialist),
Πνευμονολόγου,
Διευθυντή Εργαστηρίου Διαταραχών Ύπνου,
Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
H υπνική άπνοια είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από πολλαπλά επεισόδια πλήρους (άπνοια) ή μερικής (υπόπνοια) διακοπής της αναπνοής κατά τον ύπνο.
Για να θεωρηθεί μια διακοπή ως παθολογική, θα πρέπει να υπερβαίνει σε διάρκεια τα 10 δευτερόλεπτα.
Η υπνική άπνοια λέγεται και «νόσος με τα χίλια πρόσωπα» λόγω των πολλαπλών συμπτωμάτων που μπορεί να προκαλέσει, όπως:
- Ροχαλητό.
- Διακοπές αναπνοής, που κυριολεκτικά τρομάζουν την ή τον σύζυγο του ασθενούς και τον αναγκάζουν να ξυπνήσει τον κοιμώμενο υπό τον φόβο ότι κάτι κακό θα συμβεί.
- Συχνά ξυπνήματα για ούρηση.
- Απότομες αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμονής.
- Παλινδρόμηση γαστρικού υγρού.
- Νυκτερινές κεφαλαλγίες.
- Εφιαλτικά όνειρα.
- Στυτική δυσλειτουργία.
- Ανήσυχο και μη αναζωογονητικό ύπνο.
Το αποτέλεσμα ενός κακού ύπνου είναι μια εξίσου άσχημη ημέρα με υπνηλία, κόπωση, μειωμένη δυνατότητα για πνευματική εργασία, αδυναμία συγκέντρωσης και διαταραχές μνήμης. Η κοινωνική ζωή είναι συχνά περιορισμένη υπό τον κίνδυνο επέλευσης ύπνου όταν ο ασθενής είναι στο θέατρο, στο εστιατόριο με τους φίλους του ή άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Πολύ χειρότερο όμως είναι να αντιλαμβάνεται ο ασθενής ότι νυστάζει στην οδήγηση και ότι αποτελεί κίνδυνο όχι μόνον για τον εαυτό του αλλά και για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Συχνή είναι και η διαταραχή του συναισθήματος (από απλή μελαγχολία έως κατάθλιψη) χωρίς σαφές αίτιο, γεγονός που επιδρά αρνητικά στις διαπροσωπικές σχέσεις ή δημιουργεί προβλήματα στο οικογενειακό και εργασιακό περιβάλλον.
Χαράλαμπος Μερμίγκης
Σε τι οφείλεται η υπνική άπνοια;
Βασικό αίτιο του συνδρόμου είναι η παχυσαρκία αλλά και η ανατομική διαμόρφωση του προσώπου και για το λόγο αυτό αρκετά συχνά παρατηρείται και σε λεπτά άτομα. Η συχνότητα της υπνικής άπνοιας συνεχώς αυξάνει με τουλάχιστον 13% των ενηλίκων ανδρών και 6% των γυναικών να έχουν υπνική άπνοια τέτοιας βαρύτητας που να απαιτείται αντιμετώπιση, ακόμη και εάν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα. Το σύνδρομο είναι πιο συχνό στους άνδρες. Μετά την εμμηνόπαυση όμως η συχνότητα στις γυναίκες αυξάνει σημαντικά , καθότι η «προστασία» των ορμονών του φύλου παύει να υφίσταται.
Τι μπορεί να προκαλέσει η υπνική άπνοια;
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η διακοπή της αναπνοής οφείλεται σε πλήρη ή μερική απόφραξη στο επίπεδο του φάρυγγα, οπότε μιλάμε για αποφρακτική υπνική άπνοια. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε έναν άνθρωπο μέσης ηλικίας, μπορεί φυσιολογικά να συμβαίνουν μέχρι 5 σταματήματα της ανάσας ανά ώρα ύπνου. Εάν οι διακοπές, όμως, είναι συχνές, μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές επιπλοκές, όπως υπέρταση (πολλές φορές μη ρυθμιζόμενη παρά την χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων), αρρυθμίες (ιδιαίτερα κολπική μαρμαρυγή), κίνδυνος για στεφανιαία νόσο/εμφράγματα ή εγκεφαλικά επεισόδια, σακχαρώδη διαβήτη/μεταβολική δυσλειτουργία και γενικότερα προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των οργάνων του σώματος λόγω έλλειψης οξυγόνου κάθε φορά που σταματά αναπνοή.
Αντιμετωπίζεται η υπνική άπνοια;
Η διάγνωση της υπνικής άπνοιας γίνεται με μια ειδική εξέταση που ονομάζεται «πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου», που γίνεται σε ειδικά εργαστήρια ύπνου, όπου παρακολουθείται το σύνολο των σωματικών λειτουργιών του ασθενούς ενώ αυτός κοιμάται. Η αντιμετώπιση ποικίλει ανάλογα με την βαρύτητά της, με πολλαπλούς τρόπους: συντηρητικά μέτρα, ειδικές αναπνευστικές συσκευές, χρήση ενδοστοματικών ναρθήκων, ΩΡΛ αποκατάσταση ανατομικών ανωμαλιών κλπ.
Τὸ ἄρθρο μᾶς ἔστειλε
ὁ φίλος Ἰατρός,
Ἐπιμελητὴς τῆς Α΄ Παθολογικῆς Κλινικῆς
Τοῦ Νοσοκομείου Καρδίτσης
Εὐστάθιος Μπαθρέλλος
